Χρήστος Ηλιάδης
11/09/2019
Με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό με την μουσουλμάνα μαθήτρια λυκείου που αποπέμφθηκε λόγω Μαντίλας (Χιτζιάμπ) και μετά ξανάγινε δεκτή μετά από παρέμβαση του Υπουργού Παιδείας, άναψε για καλά η συζήτηση γύρω από το δικαίωμα ή όχι της μουσουλμάνας μαθήτριας να φορεί μαντίλα, στα πλαίσια της «πολιτικά ορθής» αντίληψης περί «πολυπολιτισμικότητας».
Λυτοί και δεμένοι έπεσαν πάνω στον γυμνασιάρχη που την απέπεμψε «καταπατώντας» το δικαίωμα της στην πολιτισμική της ταυτότητα και ακολούθησαν οι απλοϊκοί λαϊκίστικοι διαχωρισμοί: προοδευτικοί – φασίστες, αριστεροί – δεξιοί… Φυσικά ευκαιρία βρήκαν οι λογής-λογής ακροδεξιοί να χύσουν το ρατσιστικό τους βιτριόλι… το κείμενο αυτό δεν ασχολείται με αυτά τα ναζίδια … Απευθύνεται όμως σε όλους εκείνους τους δημοκρατικούς ανθρώπους που προβληματίζονται σε σχέση με φαινόμενα συμβίωσης ή/και σύγκρουσης διαφορετικών αντιλήψεων κουλτούρας ή/και πολιτισμικών κωδίκων σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο (στην προκειμένη περίπτωση, στην Κυπριακή Δημοκρατία), στην βάση της ανοιχτής, δημοκρατικής πλουραλιστικής κοινωνίας.
Η λεγόμενη «προοδευτική» διανόηση, πολιτικοί και δημοσιογράφοι επέβαλαν σαν πολιτικά ορθό λόγο – και σκέψη την αποδοχή της διαφορετικότητας μέσα από την «πολυπολιτισμικότητα». Η Εκκλησία της Κύπρου, ακολουθώντας και αυτή το παράδειγμα της Πολιτείας, αποδέχεται την «πολυπολιτισμική διαφορετικότητα» – και φυσικά το δικαίωμα στην Μαντίλα. Εκκωφαντικά απούσες οι γυναικείες κομματικές οργανώσεις, οι φεμινίστριες κλπ. Το θέμα αυτό μάλλον δεν τους αφορά, ή είναι πολύ «καυτό» για ασχοληθούν με θέμα εκτός της πεπατημένης (ισομισθία, βία στην οικογένεια κλπ.) άνκαι στην ουσία πρόκειται για θέμα που αγγίζει τον πυρήνα του σεβασμού της γυναικείας αξιοπρέπειας… Φυγομαχία;
Ο διάλογος αυτός έχει εδώ και δεκαετίες αναπτυχθεί στην Ευρώπη, σε χώρες υποδοχής ισλαμικών μεταναστατευτικών ρευμάτων (κυρίως Γαλλία, Ην. Βασίλειο, Γερμανία) τα τελευταία μάλιστα χρόνια ο διάλογος αυτός επικαιροποιήθηκε με την εμφάνιση του ριζοσπαστικού πολιτικού ισλάμ, της ισλαμικής τρομοκρατίας – φαινόμενο που ευτυχώς δεν γνωρίζουμε στην Κύπρο.
Ο διάλογος αυτός αναπτύσσεται στην βάση της κληρονομιάς του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού (που συνοπτικά κωδικοποιείται σαν «Δυτικός» πολιτισμός), της ανοικτής – δημοκρατικής, πλουραλιστικής κοινωνίας και της αποδοχής της διαφορετικότητας.
Ας μην μπούμε βαθιά στην συζήτηση περί διαφοράς των όρων «πολυπολιτισμικότητα» και «πλουραλισμός» όπου στην μεν πρώτη περίπτωση ο μετανάστης απορρίπτει[4] το αξιακό – ηθικό – νομικό πλέγμα της κοινωνίας που τον υποδέχεται και έχουμε έτσι συγκρουσιακή γειτνίαση πολιτισμικών αξιακών κανόνων (ένα είδος πολιτισμικής γκετοποίησης) ενώ στην δεύτερη, μέσω της αποδοχής από τον μετανάστη του αξιακού συστήματος της χώρας υποδοχής του (διατηρώντας ταυτόχρονα την διακριτή του κουλτούρα) ενσωματώνεται στην κοινωνία, εμπλουτίζοντας την μέσω της πλουραλιστικής έκφρασης.
Ας διερωτηθούμε καταρχήν σχετικά με το συγκεκριμένο «δικαίωμα» να φορούν οι μουσουλμάνες μαθήτριες την μαντίλα στα δημόσια σχολεία. Τι σημαίνει, τι συμβολίζει λοιπόν η μαντίλα σαν ενδυματολογικός κώδικας στον ισλαμικό κόσμο; Καταρχήν, το Κοράνι σε τρείς διαφορετικές σουρίες του, ζητά από τους μουσουλμάνους, άνδρες και γυναίκες να ντύνονται «σεμνά». Οι διάφοροι εκφραστές-θεματοφύλακες του κορανικού νόμου (ιμάμηδες, θεολόγοι, λόγιοι κλπ.) συγκεκριμενοποίησαν και «μεταφράζουν» την «σεμνότητα» ειδικά σε ό,τι αφορά στην γυναίκα, επιβάλλοντας την μαντίλα όχι χάριν στιλιστικής άποψης, αλλά για την ανάγκη απόκρυψης των μαλλιών της γυναικείας κεφαλής, ώστε να μην «προκαλεί» ως σεξουαλικό ερέθισμα την επιθυμία από τους άνδρες που έχουν θέα στο ακάλυπτο κεφάλι. Η αναγκαστική κάλυψη των γυναικείων μαλλιών αρχίζει αμέσως με την εμφάνιση της πρώτης περιόδου του κοριτσιού, που σηματοδοτεί την σεξουαλική του ενηλικίωση – γίνεται πια γυναίκα, και σαν τέτοια υποκείμενο ανδρικού πόθου ενάντια στον οποίο πρέπει να «προφυλαχτεί» με το να μην «προκαλεί» τον ανδρικό πόθο με την θέα των μαλλιών της!
Η γυναίκα δεν θεωρείται λοιπόν τίποτα άλλο παρά σαν ένα σεξουαλικό σκεύος, που σαν τέτοιο πρέπει να «προφυλάγεται» για αποκλειστική χρήση από τον σύζυγο – αφέντη, με προστάτη τον πατέρα – αφέντη μέχρι να παντρευτεί η κοπέλα. Και η «προστασία» δεν αφορά μόνο την σαρκική σεξουαλική επαφή, αλλά και την φαντασιακή σεξουαλική επαφή που προκαλείται από τον οπτικό ερεθισμό και την πρόκληση σεξουαλικής διέγερσης από «προκλητικούς» ερεθισμούς (π.χ. τα ακάλυπτα μαλλιά της γυναικείας κεφαλής), τα ακάλυπτα χέρια (πρέπει οι μουσουλμάνες γυναίκες να φορούν γάντια), και ολόκληρο το σώμα που σε αρκετές περιπτώσεις καλύπτει ολόκληρο το σώμα – και φυσικά το πρόσωπο (Νικάμπ).
Πρόκειται για μέσο καταναγκασμού της γυναικείας προσωπικότητας, σαν υποδεέστερης του ανδρός, και σαν κτήμα του άντρα. Θα υπάρξει αντίλογος ότι κάποιες, (λίγες ή πολλές) μουσουλμάνες θέλουν οι ίδιες να φορούν την ισλαμική μαντήλα (όπως π.χ. η πρόσφατη περίπτωση της μουσουλμάνες μαθήτριας)… Αυτό είναι σωστό… Όταν όμως από μωρό γαλουχείσαι με την έννοια της «αμαρτίας» και ότι η μη υποταγή στον ισλαμικό ενδυματολογικό κώδικα αποτελεί μια τέτοια «μεγάλη»» αμαρτία και «ασέβεια», είναι κατανοητό ότι αυτός ο καταπιεστικός ηθικός (και όχι απλά ενδυματολογικός) κώδικας θα καταντήσει να εσωτερικευθεί και να γίνει αποδεκτός σαν «φυσιολογικός» από το θύμα που το θεωρεί πια σαν αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας του, και φυσικά να νοιώθει ενοχή σε περίπτωση καταπάτησης του.
Οι διάφοροι δικαιωματιστές υπερτονίζουν ότι αποτελεί δήθεν «βιασμό» της προσωπικότητας της μουσουλμάνας γυναίκας η υποχρεωτική απαγόρευση της μαντήλας στον Δημόσιο Χώρο των Δυτικών κοινωνιών. Όταν όμως νεαρές κυρίως μουσουλμάνες που ζουν σε δυτικές χώρες δολοφονούνται από τα ίδια τα μέλη της οικογένειας τους (συνήθως αδερφούς) γιατί αρνούνται τον ισλαμικό ενδυματολογικό κώδικα (μαντίλα, νικάμπ) κι έτσι «ατιμάζουν» την οικογένεια τους, οι διάφοροι λαλίστατοι κατά τα άλλα δικαιωματιστές παθαίνουν εκλεκτική αλαλία! Πλην των άλλων, η πολιτική ορθότητα διαπρέπει και στην υποκρισία των δύο μέτρων και δύο σταθμών! Υπάρχουν πάμπολλα τέτοια παραδείγματα σε ευρωπαϊκές χώρες, όπου νεαρές μουσουλμάνες αρνούμενες να φορέσουν την μαντίλα, ή φορούσαν στενά παντελόνια, σφαγιάστηκαν κυριολεκτικά είτε από τον αδερφό είτε από άλλο άρρενα συγγενή τους, γιατί «προσβάλλουν» δήθεν το ισλάμ και την οικογένεια τους. Κανένας καντηλανάφτης της πολιτικής ορθότητας της «πολυπολιτισμικής κοινωνίας», δεν άρθρωσε λόγο, για να υπερασπιστεί το δικαίωμα αυτών των κοριτσιών να απορρίπτουν τον ισλαμικό ενδυματολογικό κώδικα. Διαρρηγνύουν μόνο τα ιμάτια τους για την απαγόρευση του ισλαμικού ενδυματολογικού κώδικα, θεωρώντας τις μουσουλμάνες γυναίκες περίπου σαν εξωτικά οικόσιτα ζωάκια που έχουν μεν «δικαίωμα» να φορούν μαντίλα ή νικάμπ στον Δημόσιο Δυτικό χώρο, δεν έχουν όμως και δικαίωμα να μην φορέσουν μαντίλα και νικάμπ! Κατά τα άλλα οι «δικαιωματιστές» αυτοί υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα – αλλά μόνο αυτά που συντηρούν και όχι ανατρέπουν μια κουλτούρα σκοταδιστική και απάνθρωπη – αυτή της σύνθλιψης της γυναικείας προσωπικότητας!
Πέραν του θέματος της ταύτισης ή όχι της μουσουλμανικής γυναικείας προσωπικότητάς με τον ισλαμικό ενδυματολογικό κώδικα, με την ανάφλεξη των πολέμων στην Μέση Ανατολή από την δεκαετία του ΄90, ο γυναικείος ενδυματολογικός κώδικας (Μαντίλα, Νικάμπ κλπ.) χρησιμοποιείται ίσως σε κάποιο βαθμό και σαν ορατό έμβλημα αντίστασης στους Δυτικούς «σταυροφόρους» – εντελώς μισητούς στον Αραβικό-Μουσουλμανικό κόσμο – δεν είναι όμως αυτό που συμβαίνει και για το οποίο συζητούμε στην Κύπρο.
Ο καταναγκασμός της υποταγής της γυναίκας σε ένα ενδυματολογικό κώδικα μπορεί είναι αποδεκτό στα πλαίσια μιας ισλαμικής κοινωνίας, συγκροτημένης στα πλαίσια ενός ισλαμικού θεοκρατικού κράτους, στην βάση του ισλαμικού νόμου (σαρία) και ενός ισλαμικού ηθικού κώδικα που θεσμοθετεί την ανισότητα των φύλων, και πιο συγκεκριμένα την κατωτερότητα της γυναίκας.
Γιατί θα πρέπει όμως αυτός ο καταναγκασμός που απορρέει από την αντίληψη του θεοκρατικού κράτους, και ο εξευτελισμός του γυναικείου σώματος και της αξιοπρέπειας της γυναίκας να γίνεται αποδεκτός σε μια Δυτική κοινωνία, σε ένα κοσμικό κράτος (όπως η Κυπριακή Δημοκρατία) που αποδέχεται πλήθος διακηρύξεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την ισότητα των φύλων, τις οποίες διακηρύξεις μάλιστα ενσωματώνει και στο δικό της αξιακό και νομικό σύστημα;
Θα λεχθεί ίσως ότι αυτές οι διακηρύξεις είναι υποκριτικές και ότι παραμένουν εν πολλοίς στο τυπικό και ότι υστερούν ως προς την πρακτική εφαρμογή τους (π.χ. παρά τις διακηρύξεις υπάρχει υστέρηση σε ότι αφορά στην ισότητα των φύλων)… Σωστό αυτό (παρόλα τα τεράστια άλματα που καταγράφονται και την πρόοδο που συνεχίζει να σημειώνεται) – αλλά είναι αυτό λόγος για να παραιτηθούμε εντελώς από την όποια κοινωνική και νομική αναφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα, που αφορούν στον σεβασμό της γυναίκας;
Οι Δυτικές κοινωνίες δεν σταματούν να αυτό-μαστιγώνονται από τον φόβο να μην χαρακτηριστούν «ρατσιστικές» ή/και «ισλαμοφοβικές» αν απορρίψουν ισλαμικούς κώδικες συμπεριφοράς που αντιστρατεύονται στις αξίες του Ευρωπαϊκού πολιτισμού, γι αυτό και έχει επικρατήσει μια υποκριτική «πολιτική ορθότητα» στο όνομα τάχα της «αποδοχής της πολυπολιτισμικής διαφορετικότητας». Μιας «διαφορετικότητας» όμως που αρνείται στην γυναίκα την απελευθέρωση της από καταναγκασμούς και εξευτελισμούς της προσωπικότητας της, και που «αγιοποιεί» την διαφορετικότητα (στην συγκεκριμένη περίπτωση την ανισότητα) σαν απόλυτη αξία.
Για να σπρώξουμε το επιχείρημα της υποκριτικής αποδοχής της «πολυπολιτισμικής διαφορετικότητας» στα άκρα, πώς θα αντιδράσουν οι διάφοροι «προοδευτικοί» αν αύριο εμφανιστούν κορίτσια στα δημόσια σχολεία της Κύπρου που φορούν Νικάμπ ή Μπούργκα; Θα γίνουν και αυτά αποδεκτά σαν «δημοκρατικό» δικαίωμα στην πολυπολιτισμική διαφορετικότητα, ή μήπως το στομάχι τους θα αρχίσει (ελπίζουμε) να σφίγγεται σε αυτή την πιο φανερή πια ισλαμική ενδυματολογική κωδικοποίηση της απαξίωσης της Γυναίκας σαν προσωπικότητας; Εκτός πια και αν όλα γίνονται αποδεκτά – ακόμα και τα πιο εξόφθαλμα ρατσιστικά ενάντια στην Γυναίκα, απλά και μόνο για να προσκυνήσουμε το εικονοστάσι της πολιτικής ορθότητας.
Για να σπρώξουμε το επιχείρημα σε σημείο παροξυσμού, τι θα γίνει αύριο στην Κύπρο αν κάποιοι μουσουλμάνοι γονείς θελήσουν να επιβάλουν στα κορίτσια τους την κλειτοριδοκτομή γιατί έτσι επιβάλλει η θρησκεία στην χώρα τους; Θα γίνει και αυτό αποδεκτό στα πλαίσια της αποδοχής της πολιτικά ορθής «πολυπολιτισμικής διαφορετικότητας» ή μήπως θα καταδικαστεί (ορθά) σαν βάρβαρη πρακτική ακρωτηριασμού του Γυναικείου σώματος;
Αν η απάντηση στο αμέσως πιο πάνω ερώτημα είναι: «δικαίωμα τους αφού αυτό επιβάλλει η θρησκεία τους» τότε μάλλον δεν υπάρχει χώρος για διάλογο… η όποια αυθαιρεσία μέχρι και βαρβαρότητα γίνεται αποδεκτή μέσα από μια εντελώς στρεβλή αντίληψη σεβασμού της «Διαφορετικότητας» στα πλαίσια της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας του ατόμου (η οποία ελευθερία του ατόμου, σημειωτέον, δεν είναι πουθενά απόλυτη, και υπόκειται βεβαίως σε περιοριστικά πλαίσια όπως αυτά καθορίζονται από τις νομοθεσίες όλων των κοινωνιών – συμπεριλαμβανομένων και των Δυτικών).
Αν πάλι η απάντηση στο πιο πάνω ερώτημα, ότι δηλαδή ο ακρωτηριασμός του γυναικείου σώματος δια της κλειτοριδοκτομής είναι απάνθρωπος και ως εκ τούτο δεν μπορεί να νομιμοποιείται με καμμιά δικαιολογία τότε προκύπτει ένα άλλο ερώτημα: Γιατί γίνονται αποδεκτές άλλες μορφές καταναγκασμού και καταπίεσης της γυναίκας (Μαντίλα, Νικάμπ, Μπούργκα) και δεν γίνεται αποδεκτή η κλειτοριδοκτομή; Μήπως επειδή πρόκειται για θέμα διαβάθμισης (που όντως είναι) της εξωτερίκευσης του πολιτισμικού συστήματος που επιτρέπει τον καταναγκασμό και εξευτελισμό του γυναικείου σώματος; Σε τέτοια περίπτωση γιατί αποφεύγουν τότε κάποιοι να υιοθετήσουν μια αντίστοιχη θέση μιας διαβαθμισμένης – κλιμακωτής καταδίκης – απόρριψης τέτοιων εκδηλώσεων εξευτελισμού της γυναικείας προσωπικότητας, ξεκινώντας από ελαφρότερες «ποινές» – όπως π.χ. απαγόρευση της Μαντίλας, Νικάμπ κλπ. από το Δημόσιο Σχολείο, και φυλάκισης σε περιπτώσεις κλειτοριδοκτομής[5];
Με τον ίδιο τρόπο που δεν μπορεί να είσαι «ολίγον έγκυος» δεν μπορείς να είσαι και «ολίγον Δημοκράτης» επιλέγοντας από ποιο σημείο και μετά η «πολυπολιτισμική διαφορετικότητα» καταχράται των δημοκρατικών αξιών της Δυτικής κοινωνίας (που έχυσε ποταμούς αίματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα) για να διαιωνίζει και στις χώρες υποδοχής την απαξίωση της γυναίκας;
Ανάμεσα στα δύο άκρα, την ρατσιστική απόρριψή του Διαφορετικού από την μια και την αποδοχή της απαξίωσης της γυναίκας στο όνομα της «πολυπολιτισμικής διαφορετικότητας» από την άλλη, χρειάζεται νηφάλιος διάλογος στην βάση επιχειρημάτων και όχι άκριτων και στερεότυπων λαϊκίστικων αφορισμών.
Είναι γεγονός ότι και οι τρείς κύριες μονοθεϊστικές θρησκείες (Χριστιανισμός, Ισλάμ, Ιουδαϊσμός) κωδικοποιούν (με διαφορετική έμφαση είναι αλήθεια) την υποδεέστερη θέση της γυναίκας. Από τις τρείς όμως θρησκείες, είναι το Ισλάμ εκείνο που κωδικοποιεί σε τέτοια έκταση και ένταση την υποδεέστερη θέση της γυναίκας ενσωματώνοντας πρόνοιες και αναφορές στο νομοθετικό πλαίσιο (σαρία) και φυσικά νομιμοποιεί την διάχυση τέτοιων αντιλήψεων και στην κοινωνία σαν άγραφος ηθικός νόμος. Σε όσους νομίζουν ότι τα πιο πάνω αποτελούν «ρατσιστικό» παραλήρημα, προτείνω ένα διαφωτιστικό ταξιδάκι στην Σαουδική Αραβία[6], την χώρα-θεματοφύλακα της Ισλαμικής πίστης.
Μήπως η Γαλλία που έχει δια νόμου απαγορεύσει όλα τα εμφανή ενδυματολογικά και άλλα θρησκευτικά σύμβολα (π.χ. σταυρούς, μαντίλα, εβραϊκό ‘γιαμούλκε’) από τα δημόσια σχολεία (ήδη από το 2003) είναι ρατσιστική χώρα; Θα λεχθεί ότι η Γαλλία έχει παράδοση στον απόλυτο θεσμικό διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας, και της κατοχύρωσης ενός ρεπουμπλικανικού κοσμικού κράτους. Αυτό είναι αλήθεια… Είναι όμως αυτό λόγος να αποφεύγουμε εμείς αυτή την οδό γιατί δεν αποτελεί μέρος της δικής μας ιστορικής κληρονομιάς; Ή μήπως, η κοσμικότητα του κράτους και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι κληρονομιά που μοιράζονται όλοι οι λαοί που θεωρούν τους εαυτούς τους να έχουν τις ρίζες τους στον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, τις αξίες του οποίου μοιράζονται και τις ενσωματώνουν στα εθνικά τους νομοθετικά συστήματα;
Πληροφοριακά να αναφέρουμε ότι εκτός από την Γαλλία, χώρες όπως η Γερμανία (Βαυαρία), Αυστρία, Βέλγιο, και πιο πρόσφατα η Νορβηγία, έχουν επιβάλει (ή συζητούν) περιορισμούς και απαγορεύσεις σε ότι αφορά την Μαντίλα και τη Νικάμπ σε δημόσια – κυβερνητικά κτίρια (σε ορισμένες περιπτώσεις και στα σχολεία).
Η συζήτηση εξ αφορμής της μαντίλας οδηγεί (πρέπει να οδηγεί) και στην συζήτηση για παραπέρα ενίσχυση του κοσμικού κράτους στην Κύπρο, για τον διαχωρισμό κράτους – εκκλησίας, και για την απεξάρτηση της Παιδείας από την Θρησκεία… Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κοσμικό και όχι θεοκρατικό κράτος, και σαν τέτοιο δεν νοείται να υφίστανται οι μαθητές δογματική κατήχηση μέσω του μαθήματος των θρησκευτικών. Το μάθημα των θρησκευτικών δεν εξυπηρετεί ανάγκες της Γνώσης αλλά ανάγκες κατήχησης και υποταγής στα «θεία» καθώς και εμμέσως της διαιώνισης του συστήματος του οθωμανικού «μιλλέτ» (διαχωρισμός σε θρησκευτικές κοινότητες) που οι Εγγλέζοι «προστάτες» μας κατοχύρωσαν στο σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Φυσικά εδώ και αρκετά χρόνια το μάθημα των θρησκευτικών έχει καταστεί προαιρετικό (εξαιρούνται ούτως ή άλλως οι αλλόθρησκοι) και αυτό αποτελεί τεράστιο βήμα προόδου και έμπρακτη αναγνώριση του δικαιώματος της ανεξιθρησκίας (και της α-θρησκείας), δεν παύει όμως να αποτελεί παραφωνία σε σχέση με την αντίληψη της κοσμικότητας του κράτους, γι΄ αυτό και προτείνεται είτε η κατάργηση του, είτε η αντικατάσταση του με μάθημα συγκριτικής θρησκειολογίας. Εξυπακούεται ότι μέσα από αυτή την οπτική καταργούνται και τα όποια εμφανή (προς δημόσια θέα) θρησκευτικά σύμβολα όλων των θρησκειών (ενδυματολογικά και άλλα).
Ας μην λεχθεί όμως ότι η απαγόρευση της μαντίλας στα δημόσια σχολεία της Κυπριακής Δημοκρατίας (ενδυματολογικός κώδικας καταναγκασμού και υποβιβασμού της γυναικείας αξιοπρέπειας) θα πρέπει να περιμένει την πλήρη εκκοσμίκευση της Παιδείας (συμπεριλαμβανόμενης και της κατάργησης όλων των ορατών θρησκευτικών συμβόλων), διαφορετικά θα αποτελεί «ρατσιστική» διάκριση. Ένα τέτοιο επιχείρημα θα αποτελεί υπεκφυγή για αποφυγή της συζήτησης του τι πραγματικά αντιπροσωπεύει η μαντήλα, επιμονή στην «αγιοποίηση» ενός κατεξοχήν συμβόλου καταπίεσης της μουσουλμάνας γυναίκας, και ταμπούρωμα πίσω από θέσεις του τύπου «όλα ή τίποτα» – για να μην γίνει τελικά τίποτα.
[1] Νικάμπ: ολόσωμο μαύρο ρούχο – κάλυμμα που καλύπτει το γυναικείο σώμα από το κεφάλι μέχρι τα πόδια ώστε η γυναίκα να παραμένει αθέατη στα ανδρικά μάτια αφού το σώμα της «ανήκει» σε ένα μόνο άντρα – αυτό του συζύγου (ή πατέρα αν είναι ανύπαντρη). Ανάλογα με την (ισλαμική) χώρα προέλευσης είτε αφήνει μια οριζόντια «σχισμή» για τα μάτια, είτε στην ουαχαμπιτική έκδοση του (Σ. Αραβία) δεν υπάρχει καν αυτή η σχισμή για τα μάτια και η γυναίκα πρέπει να φέρνει το ύφασμα κολλητά πάνω στο πρόσωπο της για να μπορέσει να «δει» μέσα από τη πλέξιμο της ύφανσης του ρούχου..
[2] Μπούργκα: το Αφγανικό αντίστοιχο της Νικάμπ, γαλάζιου χρώματος, με ρούχινο πλεκτό «παράθυρο» στο ύψος των ματιών με αραιά πλεγμένες οριζόντιες και κάθετες χοντρές κλωστές ώστε να επιτρέπεται η όραση. Γνωστότερη παγκόσμια λόγω των εικόνων του πολέμου στο Αφγανιστάν και του συμβολισμού που αυτή σηματοδοτεί στον καταναγκασμό – εξευτελισμό της γυναικείας προσωπικότητας.
[3] Κλειτοριδεκτομή: γνωστή και σαν «γυναικεία περιτομή». Εφαρμόζεται σε μουσουλμανικούς πληθυσμούς κυρίως της Ανατολικής Αφρικής. Η «λογική» συνίσταται στο ότι η γυναικεία κλειτορίδα θυμίζει σε μικρογραφία το ανδρικό μόριο – πράγμα ανεπίτρεπτο…. Επιπλέον, δια του οργάνου αυτού η γυναίκα νοιώθει ηδονή κατά την διάρκεια της σεξουαλικής πράξης – πράγμα επίσης ανεπίτρεπτο αφού ο ρόλος της είναι να τεκνοποιεί και όχι να απολαμβάνει την σεξουαλική πράξη.
[4] Απορίας άξιο είναι γιατί δεν ζητείται και το αντίστροφο, δηλαδή το δικαίωμα των «Δυτικών» γυναικών να παραμένουν αφοσιωμένες στον δικό τους «Δυτικό» τρόπο ζωής και αξίες αντί να υποχρεώνονται να φορούν Νικάμπ στην Σαουδική Αραβία – με μόνη παραχώρηση να δικαιούνται να αφήνουν το πρόσωπο τους ακάλυπτο.
[5] Δεν είμαι σίγουρος αν η κλειτοριδοκτομή απαγορεύεται δια νόμου στην Κύπρο, φρόνιμο θα ήταν πάντως σε περίπτωση που δεν είναι, το Νομοθετικό Σώμα να επιλαμβανόταν προληπτικά του θέματος.
[6] Μόλις πριν λίγους μήνες δόθηκε στις γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας το δικαίωμα να οδηγούν!!! Μιλάμε για επαναστατική χειραφέτηση! Δεν δικαιούνται φυσικά να κυκλοφορούν δημόσια ακάλυπτες και ασυνόδευτες από άνδρα του οικογενειακού τους περιβάλλοντος, ο σύζυγος τους μπορεί να τις διαζευχθεί (και να πάρει κηδεμονία των παιδιών) με παροιμιώδη ευκολία και πολλά άλλα τέτοια «πολιτισμικό-προοδευτικά»