Χρήστος Ηλιάδης
23/02/2022 (*)
(*) Το κείμενο αυτό γράφτηκε μία μόλις μέρα πριν την πλήρους κλίμακας έναρξη της Ρωσική εισβολής στην Ουκρανία. Οι θέσεις που αναπτύσσονται εδώ ξεπερνούν όμως την επικαιρότητα.
Οι εξελίξεις γύρω από την Ουκρανία, η αναγνώριση «ανεξαρτησίας» των δύο αποσχισθεισών ανατολικών επαρχιών της Ουκρανίας από την Ρωσία, η προώθηση Ρωσικών «ειρηνευτικών» στρατευμάτων στις περιοχές αυτές, ο φόβος κλιμάκωσης σε ευρύτερη σύρραξη, έχουν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον.
Οι εξελίξεις αυτές έχουν εντελώς επισκιάσει άλλες ειδήσεις, όπως για παράδειγμα οι πληροφορίες για κινήσεις απόσχισης της «Republika Srpska» από το κρατικό μόρφωμα της Βοσνίας Ερζεγοβίνης και στην συνέχεια την ένωση της Σερβικής αυτής επαρχίας με την Σερβία, καθώς και τις αγωνιώδεις δηλώσεις Ευρωπαίων και άλλων αξιωματούχων για την ανάγκη διατήρησης της ενότητας της Βοσνίας Ερζεγοβίνης (κλικ εδώ και εδώ).
Οι δύο αυτές εξελίξεις αποτελούν σημαντικότατες πηγές άντλησης μαθημάτων σε σχέση με την Κύπρο:
Εθνικό ζήτημα – Αλυτρωτισμός
Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, τα εθνοτικού – εθνικιστικού χαρακτήρα ζητήματα, αποτελούν τον πυρήνα των προβλημάτων όπως αυτά αναδύονται και τα οποία στην συνέχεια διαπλέκονται με τις γεωπολιτικές ανάγκες μεγαλύτερων παικτών (ΗΠΑ – Ρωσία) χρησιμοποιώντας τα ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Στην μεν Ουκρανία, η ύπαρξη συμπαγών Ρωσσόφωνων (ουσιαστικά εθνικά Ρωσικών) πληθυσμών στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας και ο εξ ορισμού συμπαγής Σερβικός πληθυσμός της Republica Serpska στην Βοσνία Ερζεγοβίνη αναδεικνύουν την δυναμική και την ζωτικότητα εθνοτικών κινημάτων στον 21ο αιώνα, κάτι που οι διάφοροι «κοσμοπολίτες» πολιτικοί, θεωρούν «ξεπερασμένη εθνικιστική ιδεολογία» του 19ου αιώνα. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις (Ρώσοι στην Ουκρανία, Σέρβοι στην Βοσνία) υπάρχει ένα κυρίαρχο αίσθημα εθνικού «αλυτρωτισμού» με πολλά κοινά χαρακτηριστικά του Κυπριακού «αλυτρωτισμού» του 20ου – 21ου αιώνα.
Για την Κύπρο, ο αλυτρωτισμός στο μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα σήμαινε την αποτίναξη του Αγγλικού αποικιακού ζυγού και την ένωση με την Ελλάδα, ενώ μετά το 1974 σημαίνει την απελευθέρωση από την Τουρκική κατοχή και την διαφύλαξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Για τους Σέρβους της Βοσνίας ο αλυτρωτισμός σημαίνει την αποχώρηση από ένα δοτό και δυσλειτουργικό τεχνητό κρατικό μόρφωμα που προέκυψε από τις συμφωνίες του Ντέϊτον (1995) μετά από τον «ανθρωπιστικό» Νατοϊκό πόλεμο διαμελισμού της Γιουγκοσλαβίας, και την ένωση τους με τους ομοεθνείς τους τής, έστω και κουτσουρεμένης πια, Σερβίας.
Για τους Ρωσόφωνους της Ανατολικής Ουκρανίας, ο αλυτρωτισμός σημαίνει την απόσχιση των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας, όπου ιστορικά κατοικούν συμπαγείς Ρωσικοί πληθυσμοί, που αντέδρασαν στην καταφανή προσπάθεια αποκοπής της Ουκρανίας από την Ρωσική σφαίρα επιρροής και στη συνέχεια την επέκταση του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσίας, αρχικά με την «πορτοκαλί επανάσταση» του 2004 – 2005 και στην συνέχεια με την εξέγερση («πραξικόπημα» σύμφωνα με τους φιλο-Ρώσους) του Μαϊντάν (2014) που ανέτρεψε τον φιλο-Ρώσο πρόεδρο Γιανούκοβιτς και είδε τον φιλοδυτικό Π. Ποροσιένκο να εκλέγεται στην εξουσία με την υποστήριξη ακροδεξιών και ναζιστικών οργανώσεων («Δεξιός Τομέας», «Τάγμα Αζόφ» κλπ.). Σαν αντίδραση σε αυτή την εξέλιξη, η Ρωσία κατέλαβε και προσάρτησε την Κριμαία, ενώ οι Ρωσόφονοι των ανατολικών επαρχιών του Ντονμπάς, κήρυξαν την «ανεξαρτησία» τους, πράγμα που πυροδότησε εχθροπραξίες με τον Ουκρανικό στρατό, με 14 περίπου χιλιάδες νεκρούς (κυρίως αμάχους) μέχρι σήμερα.
Η κρίσιμη όμως διαφορά μεταξύ Ουκρανίας – Βοσνίας από τη μια και της Κύπρου από την άλλη έγκειται στο γεγονός ότι οι γεωγραφικές περιοχές της Republika Srpska στην Βοσνία, και τις περιοχές του Ντονμπάς στην Ουκρανία, κατοικούνταν μόνιμα και ιστορικά συνεχόμενα από συμπαγείς Σερβικούς και Ρωσικούς πληθυσμούς αντίστοιχα. Στην περίπτωση της Κύπρου, δεν υπήρχε μέχρι το 1974 συμπαγής γεωγραφική συγκέντρωση Τουρκοκυπριακού (ΤΚ) πληθυσμού αφού ο ΤΚ πληθυσμός ήταν διάσπαρτος σε ολόκληρη την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς να αποτελεί πλειοψηφία σε κανένα γεωγραφικό διαμέρισμα του νησιού..
Η γεωγραφική ομοιογενειποίηση με συμπαγή ΤΚ πληθυσμό στην Κύπρο έγινε κατορθωτή μόνο με την εισβολή, στρατιωτική κατοχή, εθνοκάθαρση, και εποικισμό – συνιστώσες που αποτελούν ειδοποιό διαφορά με τις περιπτώσεις Ουκρανίας (Ντονμπάς) και Βοσνίας (Republiκa Srpska).
Είναι κατανοητή και σωστή η θέση τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου για καταδίκη του Ρωσικού διπλωματικού τετελεσμένου (αναγνώριση ανεξαρτησίας των περιοχών του Ντονμπάς) και υποστήριξη της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, έχοντας κατά νου την Τουρκική κατοχή της Βόρειας Κύπρου. Λαμβάνοντας όμως υπόψη και τις πιο πάνω αναφερθείσες ειδοποιούς διαφορές, πέραν της προβολής του Κυπριακού σαν ζητήματος εισβολής – κατοχής (που έτσι κι αλλιώς δεν προβάλλεται, ενώ επικέντρωση γίνεται στην «έλλειψη εμπιστοσύνης» μεταξύ των κοινοτήτων) θα πρέπει ταυτόχρονα να προβάλλεται το θέμα της εθνοκάθαρσης και εποικισμού, αφορμές που προκάλεσαν τον «ανθρωπιστικό» Νατοϊκό βομβαρδισμό της Σερβίας λόγω Κοσσυφοπεδίου και την νομιμοποίηση της απόσχισης του Κοσσόβου!
Δύο μέτρα και δύο σταθμά: Η αποθέωση του κυνισμού και της υποκρισίας
Για το Δυτικό πολιτικό σύστημα, με αιχμή του δόρατος το Αγγλοσαξονικό δίπολο (ΗΠΑ – Βρετανία) και σε ρόλο δεύτερου βιολιού η Ε.Ε., «η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία της Ουκρανίας είναι αδιαπραγμάτευτες».
Αυτά διακηρύσσουν σε όλους τους τόνους οι Μπάϊντεν, Τζόνσον, Σολτς και άλλοι Δυτικοί «ανθρωπιστές» και από κοντά σιγοντάρουν οι υπάλληλοι του διεθνούς συστήματος, οι Γκουντέρες, Μπορέλ, Στόλντεμπεργκ σε πλήρη ευθυγράμμιση με τ΄ αφεντικά τους.
Για την Κύπρο καμμιά τέτοια συγκίνηση και ευαισθησία! Για όλους αυτούς, το μόνο «αδιαπραγμάτευτο» μετά από 50 σχεδόν χρόνια κατοχής, εθνοκάθαρσης και εποικισμού, είναι η διαιώνιση της διχοτόμησης της Κύπρου και η νομιμοποίηση της μέσα από λύση τύπου Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) που κατ’ ευφημισμό θα «επανενώνει» την Κύπρο, και αν ακούσουμε και τις δακρύβρεχτες δηλώσεις των κύριων πυλώνων του Κυπριακού πολιτικού συστήματος θα την «απελευθερώνει» (sic) από την Τουρκική κατοχή.
Για το διεθνές πολιτικό σύστημα, δεν υπάρχει Τουρκική κατοχή, ούτε εθνοκάθαρση και εποικισμός. Υπάρχουν μόνο «ενδοκοινοτικές διαφορές» που πρέπει να ξεπεραστούν «αφήνοντας πίσω» την ιστορία και τους «εθνικισμούς» ώστε να ετοιμάσουμε ένα λαμπρό και ευτυχισμένο μέλλον «πλάϊ – πλάϊ» υπό την υψηλή κηδεμονία του Τουρκικού ιμπεριαλισμού, τοποτηρητή των Αγγλοσαξονικών γεωπολιτικών συμφερόντων.
Με την ίδια υποκρισία αντικρίζονται και άλλα «κατορθώματα» είτε του Τουρκικού είτε του Νατοϊκού ιμπεριαλισμού (βλέπε Τουρκική κατοχή και εποικισμό στην βορειοδυτική Συρία, ή τον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας και στο τέλος την αναγνώριση της απόσχισης του Κοσσόβου, ή ακόμα και οι εισβολή και κατοχή του Ιράκ με τα fake news περί ύπαρξης όπλων μαζικής καταστροφής από την χώρα αυτή).
Ο Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν είχε πει για τους Λατινοαμερικάνους δικτάτορες της εποχής του ότι «είναι μπάσταρδοι, αλλά είναι δικοί μας μπάσταρδοι!» (“They are bastards, but they are our bastards!”). Κατ΄ αντιστοιχία, για τους Αγγλοαμερικανούς και τους Ευρωπαίους η Τουρκία των γενοκτονιών, των κατακτήσεων και των εποικισμών, «η Τουρκία είναι χασάπης, αλλά είναι δικός μας χασάπης!».
Η πιο πάνω κυνική αντιμετώπιση, αντανακλάται και στην αυτόματη επιβολή αυστηρών κυρώσεων με διαδικασίες εξπρές ενάντια στην «κακή» Ρωσική αρκούδα, ενώ επικρατεί «δυσκοιλιότητα» για την επιβολή στοιχειωδών κυρώσεων ενάντια στην Τουρκία («ο δικός μας χασάπης») σαν ελάχιστη ένδειξη αλληλεγγύης ενός κράτους μέλους της Ε.Ε. που δέχεται Τουρκική επίθεση (Κύπρος) και τελεί ήδη υπό κατοχή.
Ενώ λοιπόν η Κύπρος έχει γεμίσει δεκάδες καλάθους αχρήστων με μεσοβέζικες καταδίκες της Τουρκίας, ή νερόβραστες δηλώσεις συμπαράστασης, για την Ουκρανία αντίθετα, έχουν σωρευτεί σθεναρά μηνύματα και διαγγέλματα συμπαράστασης για την εδαφικής της ακεραιότητα και κυριαρχία, εγκρίνεται μπαράζ σοβαρών αντί-Ρωσικών κυρώσεων (σαν πρώτη δόση), ενώ στέλνεται οπλισμός γι’ αντιμετώπιση της «αρκούδας».
Η Κύπρος προσπαθεί να εκμαιεύσει εδώ κα τρία χρόνια κάποιες στοιχειώδεις Ευρωπαϊκές κυρώσεις ενάντια στην Τουρκία λόγω της καταπάτησης της Κυπριακής ΑΟΖ, πλην όμως τα οικονομικά συμφέροντα της Γερμανίας, Ισπανίας, Ιταλίας και όχι μόνο, κρίνουν ότι οι κυρώσεις θα ήταν «αντιπαραγωγικές» και ότι θα έπρεπε αντίθετα να οικοδομηθεί κλίμα εμπιστοσύνης (πράγμα το οποίο υιοθετήθηκε πάραυτα σαν Κυπριακή πολιτική, με την επανάκαμψη του παλιού – νέου Κύπριου ΥΠΕΞ).
Συμφωνίες Ντέϊτον – Σχέδιο Ανάν: φαγητό από τα ίδια μαγειρεία
Η Αμερικανόπνευστη συμφωνία του Ντέϊτον το 1995 τερμάτισε τον πόλεμο στη Βοσνία, ο οποίος κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 100.000 ανθρώπους και άφησε πίσω του εκατομμύρια άστεγους.
Βάσει της συμφωνίας ιδρύθηκαν δύο ξεχωριστές κυβερνητικές οντότητες στη Βοσνία, που επέβαλαν ΗΠΑ και ΕΕ με βάση τα συμφέροντά τους:
Η Republika Srpska που διοικείται από τους Σέρβους της Βοσνίας και μια άλλη που κυριαρχείται από μουσουλμάνους (εξισλαμισθέντες Σέρβους) – και Κροάτες.
- Και οι δύο οντότητες συνδέονται με κοινούς θεσμούς σε επίπεδο κράτους (π.χ. συλλογική προεδρία) και όλες οι ενέργειες σε εθνικό επίπεδο απαιτούν συναίνεση και από τις τρεις εθνοτικές ομάδες. Εξυπακούεται φυσικά ότι οι περιοχές αυτές είναι εθνικά «καθαρές» χωρίς πρόσμιξη Σέρβων από τη μια και Μουσουλμάνων και Κροατών από την άλλη. Οι ηγέτες των Σερβο-Βόσνιων χαρακτηρίζουν την Βοσνία – Ερζεγοβίνη σαν μια «χάρτινη δημοκρατία». Οι εθνοτικές-θρησκευτικές διαφορές φαίνεται να αποδομούν το nation building στα Δυτικά Δίνεται προτεραιότητα στους νυν χρήστες-κλεπταποδόχους των ΕΚ περιουσιών.
- Οι πρόσφυγες που το 1974 ήταν κάτω των δέκα ετών, δεν έχουν «συναισθηματικό» δεσμό και ως εκ τούτου δεν έχουν δικαίωμα στις περιουσίες τους.
- Οι 150,000 (τουλάχιστον) Τούρκοι έποικοι νομιμοποιούνται και παραμένουν στην Κύπρο (οι ΤΚ είναι ήδη μειοψηφία στα κατεχόμενα, αριθμώντας 100,000 άτομα περίπου).
- Οι Τούρκοι πολίτες θα έχουν ουσιαστικά τα ίδια δικαιώματα με τους Ευρωπαίους πολίτες (αρα και εγκατάστασης) και η ροή τους θα είναι ουσιαστικά ανεξέλεγκτη. Συγκριτικά, ο πληθυσμός στις ελεύθερες περιοχές είναι περίπου 800,000
- Το κερασάκι στην τούρτα είναι ότι το μελλοντικό Κυπριακό Ομόσπονδο κράτος θα χρηματοδοτεί μέσα από δικούς του πόρους την ανάπτυξη του ΤΚ «συνιστώντος κράτους» μέχρι να φτάσει στο επίπεδο των ΕΚ καθώς και θα αποζημιώσει τους ΕΚ για τις απολεσθείσες περιουσίες τους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμβολή στον Ομοσπονδιακό Κυπριακό προϋπολογισμό θα είναι της τάξης το 80% – 20% για ΕΚ και ΤΚ αντίστοιχα, εξυπακούεται ότι οι ΕΚ, θα αποζημιώσουν τους ΕΚ πρόσφυγες με τα λεφτά των ΕΚ φορολογουμένων! Αυτό πια κι αν είναι διαστροφή!
- Για παραμονή στρατευμάτων και εγγυήσεις, μένει να βρεθεί η φόρμουλα που θα σερβιριστεί σαν «νίκη» στους ιθαγενείς.
- Όσο για τον υποθαλάσσιο πλούτο της Κυπριακής ΑΟΖ, η Τουρκία έχει κάνει ξεκάθαρο το πως εννοεί την αντίληψη της Γεωγραφίας και του αλά Τούρκα Διεθνούς Δικαίου, με την διακηρυγμένη Τουρκική ΑΟΖ να ακρωτηριάζει το 60% της Κυπριακής ΑΟΖ!
Για όσους βρίσκουν τρομακτικές ομοιότητες με το «χάρτινο» τεχνητό μόρφωμα της Βοσνίας από τη μια, και το (πάντα στο τραπέζι) Αγγλο-Αμερικανικό σχέδιο Ανάν από την άλλη, της συγκαλυμμένης Συνομοσπονδίας των δύο εθνικά «καθαρών» περιοχών (μετά από την εθνοκάθαρση σε βάρος των Ελληνοκύπριων), την εκ περιτροπής προεδρίας, την μια θετική ΤΚ ψήφου (ουσιαστικά βέτο), θα πρέπει να καταλάβουν ότι τα διεθνή μαγειρεία έχουν την ίδια «πατέντα» τόσο για Κύπρο όσο και για την Βοσνία.
Πέραν των πιο πάνω (που ήδη οδηγούν σε διάλυση το τεχνητό Βοσνιακό κρατικό μόρφωμα) η Κύπρος έχει να επιδείξει και άλλες πρωτοτυπίες:
Μπορεί οι «μάγειρες» των λύσεων σε Βοσνία και Κύπρο να είναι οι ίδιοι, με παρόμοιες και έτοιμες συνταγές θνησιγενών και δουλικών κρατικών μορφωμάτων, στην περίπτωση όμως της Κύπρου οι «μάγειρες» είχαν πραγματικά κέφια, και ξεπέρασαν ακόμα και τους εαυτούς τους σε δημιουργικότητα και φαντασία!
Οι κρίσεις σε Ουκρανία και Βοσνία, επιβεβαιώνουν για όσους είχαν ανάγκη μιας τέτοιας επιβεβαίωσης, την επικράτηση της στυγνής εξυπηρέτησης των κρατικών και γεωπολιτικών συμφερόντων των μεγάλων παικτών (ΗΠΑ, ΕΕ, Ρωσία), την στιγμή που οι μικροί παίκτες χρησιμοποιούνται είτε σαν αναλώσιμοι χρήσιμοι ηλίθιοι (Ουκρανία) είτε σαν στρατηγικές μειονότητες για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων αυτών (Ρωσόφονοι Ουκρανίας, Σερβοβόσνιοι της Βοσνίας Ερζεγοβίνης)..
Η κυνική επικράτηση πολιτικών δύο μέτρων και δύο σταθμών, η δαιμονοποίηση των «μη δικών μας» «μπάσταρδων» ή «χασάπηδων» (βλέπε Ρωσία σε αντιπαραβολή με την Τουρκία).
Την ίδια στιγμή, η ευλαβική υπακοή στα προστάγματα των «μεγάλων» και στα όσα σχεδιάζουν για μας χωρίς εμάς (βλέπε λύση Απαρτχάιντ τύπου ΔΔΟ), όταν τέτοια μορφώματα είναι εμφανώς θνησιγενή (π.χ. Βοσνία) ξεπερνά τα όρια της δουλικότητας και της εθελοδουλίας. Τέτοια προσκόλληση μετατρέπει την αδύναμη Κύπρο σε δεδομένο και υπάκου δούλο, που επιζητά την εξυπηρέτηση μιας α-εθνικής κυρίαρχης μεταπρατικής αστικής τάξης που εθίστηκε στον παρασιτισμό και δεν την ενοχλεί να γίνει βασάλος του Τουρκικού ιμπεριαλισμού.
Χωρίς φαντασιώσεις μικρο-μεγαλισμού, η Κύπρος πρέπει να αναθεωρήσει την αδιέξοδη πορεία σχεδόν 50 χρόνων κατευνασμού και συμβιβασμού με το Τουρκικά «θέλω» και να πορευτεί με βάση μια ρεαλιστική μεν διεκδικητική δε πορεία, λαμβάνοντας υπόψη τα εμπλεκόμενα συμφέροντα των μεγάλων παικτών, την στιγμή που συντελείται γεωπολιτική κοσμογονία με την αναδιάταξη σφαιρών επιρροής και πόλων ισχύος.
Η Ιστορία εκδικείται όσους την περιφρονούν.